Toem cappawhite6/16/2023 ![]() Léiríonn an fhianaise atá curtha os ár gcomhair go dtí seo nár chuid den logainm Gaeilge an sloinne de Faoite fad a bhí an Ghaeilge ina teanga dhúchais i gCo. Tá litriú comónta Béarla an lae inniu, Cappawhite – is é Cappagh White an litriú oifigiúil – ar taifead in Ainmleabhar na Suirbhéireachta Ordanáis, bliain 1840. Ba chuid den logainm Béarla an sloinne sa sampla seo a leanas áfach, Capogh White (bliain 1758). Ní raibh baint ar bith ag an sloinne White, atá caomhnaithe in Cappagh White, leis an logainm roimh thús an ochtú haois déag tá tagairt, cuir i gcás, do ‘John White of Cappagh’ sa bhliain 1703 in Abstracts of … the Forfeited Estates and Interests in Ireland. D’úsáidtí an logainm gan aon cháilitheoir i nGaeilge ar aon chaoi. Luimnigh an áit a bhí i gceist ag an bhfile (paróiste Dhúin, barúntacht Ó Cuanach). Thiobraid Árann sa bhliain 1819, mar ar luaigh sé 'sa Cheapain Mhór'. Tá sampla eile den fhoirceann -in in ionad an fhoircinn bhunaidh -ach (Ceapach) sa bharántas a chum Diarmaid Ó Riain ón mBáinseach i gCo. Bhreac taighdeoirí topografacha na Suirbhéireachta Ordanáis na leaganacha Gaeilge Ceapach agus Ceapain in Ainmleabhair Pharóiste Thuama agus Dhún Eochaille faoi seach sa bhliain 1840. sampla follasach den alt an roimh Ceapach i bhfoirm ghinidigh an logainm. Tipperary), bliain 1654 do Keilmorenacappagh, ar traslitriú Béarla é ón nGaeilge Coill Mhór na Ceapcha nó na Ceapaí. Tá tagairt shuimiúil chomh maith in Civil Survey (Co. Is i gcáipéisí Stáit a scríobhadh i dtosach an seachtú haois déag a fhaightear na samplaí is sine den logainm atá cnuasaithe ag an mBrainse Logainmneacha, ar nós Cappagh sa bhliain 1607 ( Calendar Irish Patent Rolls of James I), nuair a bhí muintir Uí Dhuibhir i seilbh na háite. Roimhe sin sa bhliain 1975, tugadh aitheantas dleathach do An Cheapach mar ‘iontamhail i nGaeilge’ phostbhaile Cappagh White de réir ordaithe faoin Acht Logainmneacha (Foirmeacha Gaeilge), 1973 ar cuireadh Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003 in ionad ó shin. Is í An Cheapach foirm oifigiúil Ghaeilge an tsráidbhaile, an bhaile fearainn agus na toghroinne, de réir An tOrdú Logainmneacha (Contae Thiobraid Árann) 2005 a tháinig i ngníomh ar 21 Nollaig 2005 faoi Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003. Ainm toghroinne is ea An Cheapach chomh maith. Tá cuid den bhaile fearainn i bparóiste dlí Thuama i mbarúntacht Choill na Manach Uachtarach agus tá an chuid eile de i bparóiste dlí Dhún Eochaille, barúntacht Choill na Manach Íochtarach. Tá sráidbhaile na Ceapaí ( An Cheapach san ainmneach) suite i mbaile fearainn den ainm céanna i gCo.
0 Comments
Leave a Reply. |